II. MESRUTIYET DÖNEMI
I.Mesrutiyet'in kaldirilmasindan sonra II.Abdülhamit içte ve dista meydana gelen
olumsuz gelismelerin de etkisiyle, hassas ve planli bir yönetim sergilemeye baslamisti.
Mesrutiyet taraftarlari da buna karsilik muhalefetlerinin dozunu artirmislardi. Osmanlilik
fikrinin temsilcisi olan Sadrazam Midhat Pasa 1881'de ölüm cezasina çarptirilmis, sonra
affedilerek, Arabistan'a sürgüne gönderilmis ve 1883'te öldürülmüstü.
Ali Suavi, Ziya Pasa ve Namik Kemal gibi kisiler de sultan aleyhine faaliyetlerini
sürdürüyorlardi.Balkanlardaki çalkantilarin yani sira Osmanli Devleti iktisadî
açidan da çok zor durumda idi. Devlet iç ve dis borçlarini kapatabilmek için
batililarin elindeki Osmanli Bankasi ile malî bir anlasma imzalamak zorunda kalmisti
(1879 ve 1881). Buna göre banka mali yardimlari karsiliginda, devletin bazi gelirlerini
devraliyordu. Ingiliz ve Fransizlarin kontrolünde bu maksatla kurulan Düyun-i Umumîye
Idaresi Osmanli ülkesini âdeta bir sömürge hâline getirecektir. Genç Türkler veya
Jön Türkler adi verilen ve yurt disinda ve içinde faaliyet gösteren vatan hainleri ve
koyu bir Mesrutiyet taraftarlari, Istanbul'da Ittihad-i Osmani dernegini kurmuslar ve bu
dernek 1894/95'te Ittihat ve Terakki Cemiyeti adini almisti. Selanik'te Enver ve Niyazi
Pasalar gibi subaylarin da katilmasiyla güçlenen Ittihatçilar, Osmanli devletini ancak
Kanun-i Esasî'nin yeniden kabulünün kurtarabilecegini düsünüyorlardi. Kolagasi
Niyazi Bey ve ona katilan Enver Bey'in Resne'de isyan ederek daga çikmalari üzerine
II.Abdülhamit anayasayi yürürlüge koyarak II.Mesrutiyet'i ilân etti ((23 Temmuz
1908).
17 Aralik 1908'de meclis yeniden açildi. Yapilan seçimlerde Ittihat ve Terakki
Firkasi basari saglamisti. Ancak bu gelismeler esnasinda Bulgaristan bagimsizligini elde
etmis ve Girit meclisi Yunanistan'a ilhak karari almisti.
Isgal altindaki Bosna Hersek ise Avusturya tarafindan fiilen ilhak edilmisti (5
Ekim 1908) Millî bir politika izlemeyi amaçlayan Ittihatçilar, olumsuz gelismelerin de
etkisiyle gittikçe otoriter bir idare olusturmaya baslamislardi. Bazi Avrupa
devletlerinin de kiskirtmasiyla isyan ettiler. II.Abdülhamit olaylari önleme imkani
oldugu halde kardes kaninin dökülmesini arzu etmediginden isyancilara karsi çikmadi.
Bunun üzerine Mahmut Sevket Pasa komutasindaki ordu Selanik'ten yola çikti. Ve büyük
bir isyan baslatti.Isyani çok kolay bastirabilecek olan II.Abdülhamit,kardes kaninin
dökülmesini istemediginden isyancilara karsi çikmadi ve isyancilar tarafindan tahttan
indirildi. (27 Nisan 1909) ve kardesi V. Mehmet Resat yerine getirildi.Burada büyük
sahsiyet ve büyük devlet adami 2.Abdülhamidi Rahmetle aniyoruz.Ülkeyi çok kötü
sartlarda büyük basariyla idare eden büyük devlet adami 2.Abdülhamid bir gün mutlaka
Dünya savasinin çikip Avrupa ülkelerinin birbirlerine girecegini biliyordu ve bütün
siyasetlerini buna göre planlamisti.Ama kendini bilmez bazi Ittihatciler koskoca Osmanli
devletini birkaç hayalleri ugruna Dünya savasina katarak Osmanli Imparatorlugunun
yokolmasina vesile oldular.
V.Mehmed (1909-1918) devlet idaresinde inisiyatifi Ittihatçi hükûmete
birakmisti. Yeni iktidar zamaninda da felâketler birbirini takip etti. Osmanli Devleti
hizla dagilma devrine girmekteydi.
I.Mesrutiyet'in kaldirilmasindan sonra II.Abdülhamit içte ve dista meydana gelen
olumsuz gelismelerin de etkisiyle, hassas ve planli bir yönetim sergilemeye baslamisti.
Mesrutiyet taraftarlari da buna karsilik muhalefetlerinin dozunu artirmislardi. Osmanlilik
fikrinin temsilcisi olan Sadrazam Midhat Pasa 1881'de ölüm cezasina çarptirilmis, sonra
affedilerek, Arabistan'a sürgüne gönderilmis ve 1883'te öldürülmüstü.
Ali Suavi, Ziya Pasa ve Namik Kemal gibi kisiler de sultan aleyhine faaliyetlerini
sürdürüyorlardi.Balkanlardaki çalkantilarin yani sira Osmanli Devleti iktisadî
açidan da çok zor durumda idi. Devlet iç ve dis borçlarini kapatabilmek için
batililarin elindeki Osmanli Bankasi ile malî bir anlasma imzalamak zorunda kalmisti
(1879 ve 1881). Buna göre banka mali yardimlari karsiliginda, devletin bazi gelirlerini
devraliyordu. Ingiliz ve Fransizlarin kontrolünde bu maksatla kurulan Düyun-i Umumîye
Idaresi Osmanli ülkesini âdeta bir sömürge hâline getirecektir. Genç Türkler veya
Jön Türkler adi verilen ve yurt disinda ve içinde faaliyet gösteren vatan hainleri ve
koyu bir Mesrutiyet taraftarlari, Istanbul'da Ittihad-i Osmani dernegini kurmuslar ve bu
dernek 1894/95'te Ittihat ve Terakki Cemiyeti adini almisti. Selanik'te Enver ve Niyazi
Pasalar gibi subaylarin da katilmasiyla güçlenen Ittihatçilar, Osmanli devletini ancak
Kanun-i Esasî'nin yeniden kabulünün kurtarabilecegini düsünüyorlardi. Kolagasi
Niyazi Bey ve ona katilan Enver Bey'in Resne'de isyan ederek daga çikmalari üzerine
II.Abdülhamit anayasayi yürürlüge koyarak II.Mesrutiyet'i ilân etti ((23 Temmuz
1908).
17 Aralik 1908'de meclis yeniden açildi. Yapilan seçimlerde Ittihat ve Terakki
Firkasi basari saglamisti. Ancak bu gelismeler esnasinda Bulgaristan bagimsizligini elde
etmis ve Girit meclisi Yunanistan'a ilhak karari almisti.
Isgal altindaki Bosna Hersek ise Avusturya tarafindan fiilen ilhak edilmisti (5
Ekim 1908) Millî bir politika izlemeyi amaçlayan Ittihatçilar, olumsuz gelismelerin de
etkisiyle gittikçe otoriter bir idare olusturmaya baslamislardi. Bazi Avrupa
devletlerinin de kiskirtmasiyla isyan ettiler. II.Abdülhamit olaylari önleme imkani
oldugu halde kardes kaninin dökülmesini arzu etmediginden isyancilara karsi çikmadi.
Bunun üzerine Mahmut Sevket Pasa komutasindaki ordu Selanik'ten yola çikti. Ve büyük
bir isyan baslatti.Isyani çok kolay bastirabilecek olan II.Abdülhamit,kardes kaninin
dökülmesini istemediginden isyancilara karsi çikmadi ve isyancilar tarafindan tahttan
indirildi. (27 Nisan 1909) ve kardesi V. Mehmet Resat yerine getirildi.Burada büyük
sahsiyet ve büyük devlet adami 2.Abdülhamidi Rahmetle aniyoruz.Ülkeyi çok kötü
sartlarda büyük basariyla idare eden büyük devlet adami 2.Abdülhamid bir gün mutlaka
Dünya savasinin çikip Avrupa ülkelerinin birbirlerine girecegini biliyordu ve bütün
siyasetlerini buna göre planlamisti.Ama kendini bilmez bazi Ittihatciler koskoca Osmanli
devletini birkaç hayalleri ugruna Dünya savasina katarak Osmanli Imparatorlugunun
yokolmasina vesile oldular.
V.Mehmed (1909-1918) devlet idaresinde inisiyatifi Ittihatçi hükûmete
birakmisti. Yeni iktidar zamaninda da felâketler birbirini takip etti. Osmanli Devleti
hizla dagilma devrine girmekteydi.
