ANKARA'NIN ZAPTI
Osmanlilar, Anadolu'da bulunan devlet ve
beyliklerin topraklarini zapt edip anlari hakimiyetleri altina almak yerine bati ve hatta
Trakya'da bulunan bölgeleri feth etmeyi yegliyorlardi. Çünkü Anadolu'daki beylikler de
kendileri gibi Müsluman ve Türk unsurlardan meydana geliyordu. Bu bakimdan kendileri ile
hasmane hareketlerde bulunmayan bu beyliklerin topraklarina karsi tamahkârlikta bulunup
hiç bir sebep yokken onlari ele geçirdikleri söylenemez.
Kurulus dönemindeki mütevazi imkânlarina ragmen,
Islâm'i Anadolu'nun batisindaki topraklara tasimayi hedefleyen Osmanlilar, bu gayelerini
gerçeklestirmek ve daha fazla müslüman nüfustan istifade için zaman zaman komsu
Müslüman beyliklere de müdahalede bulunmuslardi. Bu sayede Istanbul ve Çanakkale
bogazlarinin batisinda bulunan bölgelere de Islâm'in sesini ulastirabileceklerdi. Bunun
için de Rumeli'nin fethedilmesi ve Müslümanlarin eline geçmesi gerekiyordu. Fakat bu
da büyük bir nüfus ve insan gücüne sahip olmaya bagliydi. Bu sebeple Müslüman Türk
nüfusu çogaltmak gerekiyordu. Bu düsüncede bulunan devlet ve idare adamlari, Bolu
taraflarindan baska Ankara cihetine dogru da genislemek ve buradaki Türk nüfusundan
istifade etmek gerektigine kanaat getirdiler. Öyle anlasiliyor ki Orhan Bey, Germiyan ve
Karamanlilar'dan toprak kazanmayi düsünmüyordu. Zira güçlü ve kuvvetli olan bu iki
Müslüman Türk Beyligi ile, ne kadar sürecegi süpheli olan bir maceraya girismek,
Osman Gazi ile oglu Orhan'in takip ettikleri politikaya tamamen aykiri idi. Halbuki Bizans
ve Müslüman olmayan diger devletlere karsi elde edilecek muvaffakiyetlerin verecegi san
ve seref Osmanlilari o kadar yükseltecekti ki, zaman içinde Germiyan, Karaman ve diger
beylikler herhangi bir çatismaya mahal kalmadan Osmanlilarin idaresini kabul edebilecek
hale geleceklerdi. Osman Bey, oglu ve torununun bu politikasi ile dinî ve siyasî
anlayisi, onlarin bütün davranislarinda kendini açik bir sekilde ortaya koymaktadir. Bu
sebeple, Türk devletleri ile harbe girisip kuvvetlerini yipratmak Osmanlilarin aklindan
bile geçmiyordu. Zira bu yol, onlari ileriye degil, geriye sürüklerdi. Öztuna'nin
dedigi gibi "Rumeli maddî, fakat Anadolu mânevî güçle feth olunacakti."
Osmanlilarin, komsu ve kardes beyliklerle herhangi
bir çatismaya girismeksizin ihtiyaç duyduklari Türk nüfusunu çogaltmak, bir bakima
Aricara'nin ele geçirilmesi ile mümkündü. O dönemde Ankara Ahi'lerce idare edilen
müstakil bir sehir devleti idi. Karamanogullari'nin Ankara üzerinde birtakim emelleri
varsa da fiilen onlarin topragi ve sinirlari içinde bulunmadigi için bu yüzden
Osmanlilarla harb etmeyi göze alamazlardi.
Anadolu'nun mühim merkezlerinden birisi olan
Ankara, merkezi Sivas olmak üzere kurulmus bulunan Eretna Beyligi (1335-1381)'nin idaresi
altinda bulunmakta ve bu beyligin en bati ucunda yer almakta idi. Eretna Beyi Alaeddin'in
vefati üzerine yerine geçen ogullari zamanindaki karisiklik, Ankara'yi bir müddet
Karamanogullari'na daha sonra da müstakil bir idarenin, Ahilerin eline geçmesine sebep
oldu. Bu karisikliklardan istifadeyi düsünen Orhan Bey, oglu Süleyman Pasa komutasinda
gönderdigi bir ordu ile Ankara'yi zapt ederek (1354) Osmanli ülkesine katar. Böylece
Osmanlilarin dogu hududunda bulunan kuvvetli bir nokta elde edilmis oldu. Ankara'nin
Osmanlilar'a ilhaki mühim bir hadisedir. Bu hadise (Ankara'nin ilhaki), Osmanlilari
Sakarya ile Kizilirmak arasindaki topraklara hakim kilmistir. Kizilirmak çevresinin
bütünüyle fethi de bir mânâda Anadolu hâkimiyeti demekti. Ankara 1361-1362 arasinda
1 yil kadar Osmanlilarin elinden çikmissa da, 1362'de Sultan Murad tarafindan çevresi
ile birlikte tekrar Osmanlilara kazandirilmisti.
Osmanlilar, Anadolu'da bulunan devlet ve
beyliklerin topraklarini zapt edip anlari hakimiyetleri altina almak yerine bati ve hatta
Trakya'da bulunan bölgeleri feth etmeyi yegliyorlardi. Çünkü Anadolu'daki beylikler de
kendileri gibi Müsluman ve Türk unsurlardan meydana geliyordu. Bu bakimdan kendileri ile
hasmane hareketlerde bulunmayan bu beyliklerin topraklarina karsi tamahkârlikta bulunup
hiç bir sebep yokken onlari ele geçirdikleri söylenemez.
Kurulus dönemindeki mütevazi imkânlarina ragmen,
Islâm'i Anadolu'nun batisindaki topraklara tasimayi hedefleyen Osmanlilar, bu gayelerini
gerçeklestirmek ve daha fazla müslüman nüfustan istifade için zaman zaman komsu
Müslüman beyliklere de müdahalede bulunmuslardi. Bu sayede Istanbul ve Çanakkale
bogazlarinin batisinda bulunan bölgelere de Islâm'in sesini ulastirabileceklerdi. Bunun
için de Rumeli'nin fethedilmesi ve Müslümanlarin eline geçmesi gerekiyordu. Fakat bu
da büyük bir nüfus ve insan gücüne sahip olmaya bagliydi. Bu sebeple Müslüman Türk
nüfusu çogaltmak gerekiyordu. Bu düsüncede bulunan devlet ve idare adamlari, Bolu
taraflarindan baska Ankara cihetine dogru da genislemek ve buradaki Türk nüfusundan
istifade etmek gerektigine kanaat getirdiler. Öyle anlasiliyor ki Orhan Bey, Germiyan ve
Karamanlilar'dan toprak kazanmayi düsünmüyordu. Zira güçlü ve kuvvetli olan bu iki
Müslüman Türk Beyligi ile, ne kadar sürecegi süpheli olan bir maceraya girismek,
Osman Gazi ile oglu Orhan'in takip ettikleri politikaya tamamen aykiri idi. Halbuki Bizans
ve Müslüman olmayan diger devletlere karsi elde edilecek muvaffakiyetlerin verecegi san
ve seref Osmanlilari o kadar yükseltecekti ki, zaman içinde Germiyan, Karaman ve diger
beylikler herhangi bir çatismaya mahal kalmadan Osmanlilarin idaresini kabul edebilecek
hale geleceklerdi. Osman Bey, oglu ve torununun bu politikasi ile dinî ve siyasî
anlayisi, onlarin bütün davranislarinda kendini açik bir sekilde ortaya koymaktadir. Bu
sebeple, Türk devletleri ile harbe girisip kuvvetlerini yipratmak Osmanlilarin aklindan
bile geçmiyordu. Zira bu yol, onlari ileriye degil, geriye sürüklerdi. Öztuna'nin
dedigi gibi "Rumeli maddî, fakat Anadolu mânevî güçle feth olunacakti."
Osmanlilarin, komsu ve kardes beyliklerle herhangi
bir çatismaya girismeksizin ihtiyaç duyduklari Türk nüfusunu çogaltmak, bir bakima
Aricara'nin ele geçirilmesi ile mümkündü. O dönemde Ankara Ahi'lerce idare edilen
müstakil bir sehir devleti idi. Karamanogullari'nin Ankara üzerinde birtakim emelleri
varsa da fiilen onlarin topragi ve sinirlari içinde bulunmadigi için bu yüzden
Osmanlilarla harb etmeyi göze alamazlardi.
Anadolu'nun mühim merkezlerinden birisi olan
Ankara, merkezi Sivas olmak üzere kurulmus bulunan Eretna Beyligi (1335-1381)'nin idaresi
altinda bulunmakta ve bu beyligin en bati ucunda yer almakta idi. Eretna Beyi Alaeddin'in
vefati üzerine yerine geçen ogullari zamanindaki karisiklik, Ankara'yi bir müddet
Karamanogullari'na daha sonra da müstakil bir idarenin, Ahilerin eline geçmesine sebep
oldu. Bu karisikliklardan istifadeyi düsünen Orhan Bey, oglu Süleyman Pasa komutasinda
gönderdigi bir ordu ile Ankara'yi zapt ederek (1354) Osmanli ülkesine katar. Böylece
Osmanlilarin dogu hududunda bulunan kuvvetli bir nokta elde edilmis oldu. Ankara'nin
Osmanlilar'a ilhaki mühim bir hadisedir. Bu hadise (Ankara'nin ilhaki), Osmanlilari
Sakarya ile Kizilirmak arasindaki topraklara hakim kilmistir. Kizilirmak çevresinin
bütünüyle fethi de bir mânâda Anadolu hâkimiyeti demekti. Ankara 1361-1362 arasinda
1 yil kadar Osmanlilarin elinden çikmissa da, 1362'de Sultan Murad tarafindan çevresi
ile birlikte tekrar Osmanlilara kazandirilmisti.
