OSMANLI - VENEDIK MÜNASEBETLERI
Olaylarin cereyan tarzindan anlasildigina göre, bu dönemde
Osmanlilarin önemli telakki ettikleri devlet, Venedik idi. Zira Yavuz Selim, daha tahta
çikar çikmaz, Venedik hükümet reisine bir mektup göndermis, bu mektupta özellikle
II. Bâyezid'in, kendi istegiyle hükümdarliktan ayrildigini belirtmisti. Pâdisah'in,
mektubunu götüren Semiz Çavus, kalabalik bir maiyet ile Venedik'e gidip Sark'a (Dogu)
yakisir bir debdebe izhar etmisti. Bu zât, on asilzâde tarafindan senatoya
götürülmüstü. Bu durum, Venediklilerin, Osmanli elçisine karsi çok samimi
davrandiklarini göstermektedir. Buna karsilik, cülûsu tebrike gelmis olan Venidk
elçisi Nicolo Giustianiani'ye de Pâdisah büyük iltifatlarda bulunmus, hatta onu,
Sehzâde Ahmed'in isyanini bastirmak üzere Anadolu'ya giderken, Bursa'ya kadar
beraberinde götürmüstü. Iste karsilikli dostluk ve itimad belirtileri gibi
sayabilecegimiz bu hareketlerin iki taraf için de bir mânasi olmaliydi. Muhtemelen
Osmanlilar, bu tarzdaki hareketleriyle, Dogu'ya yapmayi düsündükleri sefer esnasinda,
Venedik'ten gelebilecek olan tehlikeleri önlemek, Adriyatik, Ege ve Akdeniz kiyilarindaki
topraklarinin güvenligini saglamak istiyorlardi. Venediklilere gelince onlar da,
Osmanlilar ile baris halinde bulunmayi, birçok yönden faydali görmüs olmalilar.
Çünkü her seyden önce Santa - Maura önündeki Türk gemileri ile Mustafa Pasa
idaresinde Apulya'ya göderilecegi söylenen ve Avlonya'da hazirlanmakta bulunan ll0 hafif
ve 30 agir gemiden mürekkeb olan filo, onlar için bir endise konusu idi. Ayrica Sultan
II. Bâyezid zamaninda Osmanlilara karsi giristigi mücadele, Venedik'i ma'nen ve maddeten
o kadar sarsmisti ki, bundan sonra Osmanlilarla dost kalmayi menfaatlarina daha uygun
görüyordu. Bu yüzden Venedik, Antonio Giustiniani adindaki bir elçisini Osmanlilara
gönderdi. Edirne'ye gelen ve Venedik Cumhuriyeti'nin, Osmanli Devleti hakkindaki saadet
temennilerini bildiren bu zat, Pâdisah tarafindan iyi karsilanmakla beraber, yapilmasi
düsünülen anlasma, kolayca imza edilemedi. Ayrica, Istanbul'da anlasma müzakerelerinin
devam ettigi siralarda Osmanli kuvvetleri, Venediklilerin yardimda bulundugu Hirvat Bani
J. Johan'in arazisini bastan basa çigneyip iki bin Hiristiyani alip götürürler.
Bununla beraber iki devlet arasinda l7 Ekim l5l3 'de imzalanan anlasma ile Venedikliler
bütün isteklerini elde edememekle birlikte, II. Bâyezid zamaninda kendileri için
taninmis olan ticarî imtiyazlari yeniden elde ederler. Bu durum, Venedik için çok iyi
olmustu. Çünkü devamli savaslardan dolayi bosalmis olan hazinesini ancak bu suretle
doldurabilirdi. Bundan baska Osmanlilarin her konuda kendilerine yardim edeceklerini
umuyorlardi. Nitekim bundan sonra iki devlet arasinda Napoli aleyhine olmak üzere çok
ilgi çekici müzakereler cereyan edecektir. Bu arada Venedik de, Sah Ismail'in israrla
istedigi yardimi red eder. Hatta, Papa'nin va'd ettigi büyük ve önemli menfaatleri de
dikkate alip Osmanlilar aleyhine harekete geçmez. Aksine Çaldiran zaferinden dolayi
Yavuz'u tebrik eder. Böylece, Osmanlilar ile Venedik arasinda uzunca bir süre devam
edecek olan dostluk münasebetleri gelistirilmis olur. Bunun üzerine iki devlet arasinda
l5l7 tarihinde yeni bir anlasma imzalanir.
Olaylarin cereyan tarzindan anlasildigina göre, bu dönemde
Osmanlilarin önemli telakki ettikleri devlet, Venedik idi. Zira Yavuz Selim, daha tahta
çikar çikmaz, Venedik hükümet reisine bir mektup göndermis, bu mektupta özellikle
II. Bâyezid'in, kendi istegiyle hükümdarliktan ayrildigini belirtmisti. Pâdisah'in,
mektubunu götüren Semiz Çavus, kalabalik bir maiyet ile Venedik'e gidip Sark'a (Dogu)
yakisir bir debdebe izhar etmisti. Bu zât, on asilzâde tarafindan senatoya
götürülmüstü. Bu durum, Venediklilerin, Osmanli elçisine karsi çok samimi
davrandiklarini göstermektedir. Buna karsilik, cülûsu tebrike gelmis olan Venidk
elçisi Nicolo Giustianiani'ye de Pâdisah büyük iltifatlarda bulunmus, hatta onu,
Sehzâde Ahmed'in isyanini bastirmak üzere Anadolu'ya giderken, Bursa'ya kadar
beraberinde götürmüstü. Iste karsilikli dostluk ve itimad belirtileri gibi
sayabilecegimiz bu hareketlerin iki taraf için de bir mânasi olmaliydi. Muhtemelen
Osmanlilar, bu tarzdaki hareketleriyle, Dogu'ya yapmayi düsündükleri sefer esnasinda,
Venedik'ten gelebilecek olan tehlikeleri önlemek, Adriyatik, Ege ve Akdeniz kiyilarindaki
topraklarinin güvenligini saglamak istiyorlardi. Venediklilere gelince onlar da,
Osmanlilar ile baris halinde bulunmayi, birçok yönden faydali görmüs olmalilar.
Çünkü her seyden önce Santa - Maura önündeki Türk gemileri ile Mustafa Pasa
idaresinde Apulya'ya göderilecegi söylenen ve Avlonya'da hazirlanmakta bulunan ll0 hafif
ve 30 agir gemiden mürekkeb olan filo, onlar için bir endise konusu idi. Ayrica Sultan
II. Bâyezid zamaninda Osmanlilara karsi giristigi mücadele, Venedik'i ma'nen ve maddeten
o kadar sarsmisti ki, bundan sonra Osmanlilarla dost kalmayi menfaatlarina daha uygun
görüyordu. Bu yüzden Venedik, Antonio Giustiniani adindaki bir elçisini Osmanlilara
gönderdi. Edirne'ye gelen ve Venedik Cumhuriyeti'nin, Osmanli Devleti hakkindaki saadet
temennilerini bildiren bu zat, Pâdisah tarafindan iyi karsilanmakla beraber, yapilmasi
düsünülen anlasma, kolayca imza edilemedi. Ayrica, Istanbul'da anlasma müzakerelerinin
devam ettigi siralarda Osmanli kuvvetleri, Venediklilerin yardimda bulundugu Hirvat Bani
J. Johan'in arazisini bastan basa çigneyip iki bin Hiristiyani alip götürürler.
Bununla beraber iki devlet arasinda l7 Ekim l5l3 'de imzalanan anlasma ile Venedikliler
bütün isteklerini elde edememekle birlikte, II. Bâyezid zamaninda kendileri için
taninmis olan ticarî imtiyazlari yeniden elde ederler. Bu durum, Venedik için çok iyi
olmustu. Çünkü devamli savaslardan dolayi bosalmis olan hazinesini ancak bu suretle
doldurabilirdi. Bundan baska Osmanlilarin her konuda kendilerine yardim edeceklerini
umuyorlardi. Nitekim bundan sonra iki devlet arasinda Napoli aleyhine olmak üzere çok
ilgi çekici müzakereler cereyan edecektir. Bu arada Venedik de, Sah Ismail'in israrla
istedigi yardimi red eder. Hatta, Papa'nin va'd ettigi büyük ve önemli menfaatleri de
dikkate alip Osmanlilar aleyhine harekete geçmez. Aksine Çaldiran zaferinden dolayi
Yavuz'u tebrik eder. Böylece, Osmanlilar ile Venedik arasinda uzunca bir süre devam
edecek olan dostluk münasebetleri gelistirilmis olur. Bunun üzerine iki devlet arasinda
l5l7 tarihinde yeni bir anlasma imzalanir.
