YENIÇERI AGALIGINDA ISLÂHAT
Dulkadir Beyligi'nin ilhakindan sonra Istanbul'a dönen
Pâdisah, gerek Çaldiran öncesi, gerekse Amasya'da asker tarafindan meydana gelmis olan
yagma, serkeslik ve isyan hareketleri üzerine bazi tedbirler alip derhal uygulamaya koyma
zaruretini duymustu. Bu bakimdan o, askeri tam bir disiplin altina alip ocagi islâh etmek
arzusunda idi. Bu sebeple, ocak üzerinde an'ane geregince büyük bir nüfuzu bulunan
ocak ihtiyarlarini huzuruna çagirarak Amasya'daki itaatsizligin müsebbiblerinin kimler
oldugunu sorar. Bunlar, yine ocak anlayis ve yardimlasmasi geregi olarak "Cümlemüz
mücrimüz, devletlû Hüdâvendigâr'dan afvumuzu reca eylerüz" diye cevap
verirler. Onlarin bu cevaplari ocak an'anesine uygundu. Pâdisahin, devlet ricalini bu
yolla sorguya çekmesi, ortaya bir takim isimler çikardi. Bunlardan Iskender Pasa ve
Sekbanbasi Balyemez Osman Aga idam edildiler. Kadiasker Tâcizâde Câfer Çelebi,
"Ilmiye Sinifi"ndan oldugu için, huzura çagirilip, kendisine "Islâm
askerini itaatsizlige ve isyana tesvik edenin cezasinin ne oldugu" sorulur. O da
"sâbit ise ser'an siyaset edilmesi gerekir" cevabini verince l8 Agustos l5l5'te
siyaset edilir.Adi geçen devlet adamlarini siyaset etmekle beraber Yavuz, büyük hatip,
sair ve Türk insa mektebinin (ekol) büyük temsilcilerinden biri olan Tâcizâde'nin
ortadan kaldirilmasina çok üzülür. Yavuz, derin bir tahkikat sonucu, isyan
tesvikçileri olarak gördügü sahsiyetleri ortadan kaldirdiktan sonra Yeniçeri
Ocagi'nin islahi için, ihtiyarlarla anlasip bazi tedbirler alir. Buna göre, bundan
böyle "Yeniçeri Agasi", saray tarafindan, ocak erkân-i harbiyesi de, saltanat
makaminca tayin edilecekti. Bu suretle, yüksek kumanda heyetini, daha siki baglarla
saltanat makamina bagladi. Bütün bu çalismalar, Selim'in, yorulmak bilmeyen
gayretlerinin, idaredeki tezahürlerini bize aks ettiren görüntülerinden baska bir sey
degildir. Benzer gayretleri, devlet kademelerinin her safhasinda görmek mümkündür.
Dulkadir Beyligi'nin ilhakindan sonra Istanbul'a dönen
Pâdisah, gerek Çaldiran öncesi, gerekse Amasya'da asker tarafindan meydana gelmis olan
yagma, serkeslik ve isyan hareketleri üzerine bazi tedbirler alip derhal uygulamaya koyma
zaruretini duymustu. Bu bakimdan o, askeri tam bir disiplin altina alip ocagi islâh etmek
arzusunda idi. Bu sebeple, ocak üzerinde an'ane geregince büyük bir nüfuzu bulunan
ocak ihtiyarlarini huzuruna çagirarak Amasya'daki itaatsizligin müsebbiblerinin kimler
oldugunu sorar. Bunlar, yine ocak anlayis ve yardimlasmasi geregi olarak "Cümlemüz
mücrimüz, devletlû Hüdâvendigâr'dan afvumuzu reca eylerüz" diye cevap
verirler. Onlarin bu cevaplari ocak an'anesine uygundu. Pâdisahin, devlet ricalini bu
yolla sorguya çekmesi, ortaya bir takim isimler çikardi. Bunlardan Iskender Pasa ve
Sekbanbasi Balyemez Osman Aga idam edildiler. Kadiasker Tâcizâde Câfer Çelebi,
"Ilmiye Sinifi"ndan oldugu için, huzura çagirilip, kendisine "Islâm
askerini itaatsizlige ve isyana tesvik edenin cezasinin ne oldugu" sorulur. O da
"sâbit ise ser'an siyaset edilmesi gerekir" cevabini verince l8 Agustos l5l5'te
siyaset edilir.Adi geçen devlet adamlarini siyaset etmekle beraber Yavuz, büyük hatip,
sair ve Türk insa mektebinin (ekol) büyük temsilcilerinden biri olan Tâcizâde'nin
ortadan kaldirilmasina çok üzülür. Yavuz, derin bir tahkikat sonucu, isyan
tesvikçileri olarak gördügü sahsiyetleri ortadan kaldirdiktan sonra Yeniçeri
Ocagi'nin islahi için, ihtiyarlarla anlasip bazi tedbirler alir. Buna göre, bundan
böyle "Yeniçeri Agasi", saray tarafindan, ocak erkân-i harbiyesi de, saltanat
makaminca tayin edilecekti. Bu suretle, yüksek kumanda heyetini, daha siki baglarla
saltanat makamina bagladi. Bütün bu çalismalar, Selim'in, yorulmak bilmeyen
gayretlerinin, idaredeki tezahürlerini bize aks ettiren görüntülerinden baska bir sey
degildir. Benzer gayretleri, devlet kademelerinin her safhasinda görmek mümkündür.
