BALKANLAR'DA
HAKIMIYET VE MORA SEFERI
Yildirim Bâyezid
zamaninda Osmanli nüfuzu altina girmis olan Mora, Ankara Muharebesi'nden sonra
baglantidan kurtulmustu. Mora'nin büyük bir kismi Bizans'a aitti. Eskiden beri
imparatorun oglu veya kardesleri bu yarimadada "Despot" adi ile müstakil birer
hükümdar gibi hüküm sürerlerdi. Mora Despotu olan Konstantin (1448'den itibaren
Bizans Imparatoru), Segedin muahedesini kabul etmek zorunda kalan Sultan Murad'in,
hükümdarliktan çekilmesi üzerine durumu kendi lehine müsait görerek Teb, Beotya ve
Pindos taraflarini ele geçirerek Mora'nin müdafaasi için faaliyetlere girismisti. O,
bununla da yetinmeyerek Osmanli taraftan olan Atina prensi II. Nerio Acciajoli'yi de
kendisiyle birlesmeye zorlamisti. Kuzeyden gelebilecek bir Osmanli hücumuna karsi,
Gördes ile Korent denilen ve karadan Mora'nin kapisi durumunda bulunan dar geçidi
(berzah) saglamlastirmisti. Böylece Mora, Osmanlilara karsi yeniden tahkim edilmis
oluyordu. Mora seferinin sebebi de Padisahin bu tahkimattan süphelenmesi idi.
Osmanlilarin, nüfuzlari altindaki Mora'dan vaz geçmeleri mümkün degildi. Çünkü
Yunanistan fütuhatinin tamamlanmasi, Mora'ya hâkim olmakla mümkündü. Öyle
anlasiliyor ki Osmanlilar'in güttükleri siyasî hedef, Tuna'nin güneyinde, kendi
yönetimlerinde olmayan bir toprak parçasi birakmamakti.
Daha önce de temas edildigi gibi
Varna savasindan önce Papa donanmasinin Çanakkale Bogazini kapatmasi ve Macaristan
Krali'nin Varna'ya kadar gelmesi, bütün Hiristiyan dünyasina oldugu gibi Kostantin'e de
cesaret vermisti. O da digerleri gibi Osmanlilar'in Varna'da tamamen perisan olacaklarini
ve artik Balkanlari tamamiyle terk edeceklerine inaniyordu. Bu yüzden de Osmanlilar'a ait
bazi yerleri almisti. Sultan Murad, Varna zaferini kazandiktan sonra, Kostantin'in isgal
ettigi yerleri geri vermesini istemis ise de uygun bir cevap alamamisti. Bu yüzden
Mora'nin tekrar nüfuz altina alinmasi gerekiyordu.
Sultan Murad, Mora seferinden önce
bölgeyi ve insanlarini taniyan akinci komutanlarindan Pasa Yigitoglu Gazi Turahan Bey'den
buranin askerî, siyasî ve etnografik durumu hakkinda tafsilatli bilgi alir. Sultan
Murad, gereken bilgiyi aldiktan sonra Turahan Bey'in akinci kuvvetlerini Mora'nin fethi
ile görevlendirir. Korent kalelerini elde edebilmek için çok miktarda top mermisine
(gülle) ihtiyaç vardi. Bes kaleyi birden vurabilmek için develerle buraya bakir nakl
edilerek toplar dökülür. Serez'de toplanan Osmanli kuvvetleri, süratli bir
yürüyüsle 8 Ramazan 850 (27 Kasim 1446)'da Korent (Korintos) berzahini kapayan
Hexamilion (Kesmehisar) surlari önüne gelirler. Top atesiyle baslayan savasa bizzat
Sultan Murad da katilir. Onun basinda bulundugu asil ordunun gayreti ile kale Aralik
ayinin onunda zapt edilir. Osmanlilar'daki topçulugun ilerlemesi sayesinde on üç günde
surlar delinmis ve Osmanli ordusu bu deliklerden içeri girip kaleyi zapt etmisti.
Korent'in düsmesi ile Mora'nin kapilari yeniden Türklere açilmis oldu. Osmanlilar'ca
Balyabadra adi verilen Mora'nin merkezi ve en büyük sehri Petras, tekrar feth edildi.
Mora'nin kapisi olan bu yerler alininca bir koldan Padisah, diger koldan da Turahan
harekete geçerler. Bunun üzerine Despot Konstantin, tarihçi Halkondilas'i elçi olarak
Sultan Murad'a gönderir. Elçi, haber iletmesin diye baslangiçta tevkif edildiyse de
sonunda serbest birakilir. Konstantin de senede belli bir miktar vergi vermeyi kabul eder.
Ayrica Korent berzahi (geçit) kendisine yiktirilir. Sonuç olarak Osmanlilar'a karsi
tecavüzlerde bulunan Despot Konstantin ile kardesi Thomas, tekrar Osmanli tabiiyetini
tanimak zorunda kalirlar. Bu basaridan sonra Edirne'ye dönen Sultan Murad, buradan
getirdigi esirleri Anadolu'ya nakl ettirip, oradan da bu bölgeye Müslüman Türkleri
getirtmek suretiyle nüfus mübadelesi yapmisti.
Eflâk Voyvodasi Vlad Drakul,
Sultan Murad'in Mora isini basarili bir sekilde sonuca baglayip Edirne'ye döndügünü
görünce, onunla anlasmak ister. Fakat Yanko tarafindan öldürülür. Öte yandan daha
önce Osmanli ordusundan kaçtigini belirttigimiz Arnavut Iskender Bey, Papa ve Macar
Krali ile temaslarda bulunup Arnavutluk yolu üzerindeki Kocacik hisarini ele geçirmisti.
Morava savasi sirasinda ordudan kaçip bozgunluga baslamasi, Kroya sancagina tayin
edildigine dair sahte bir ferman uydurup Kroya (Akçahisar)'ya girip hisardaki Osmanli
askerinin tamamini uykuda iken kiliçtan geçirmesi, tekrar Hiristiyanliga dönmesi ve
Papadan yardim görmesi gibi hareketleri yüzünden ortadan kaldirilmasi gerekiyordu.
Iskender Bey, aldigi yardimlar sonucunda kazandigi bazi basarilarina güvenerek
Venedikliler'le de bozusur. Osmanlilar bunu iyi degerlendirerek 1448 yazinda bir taarruza
karar verirler. Gerçekten de Sultan Murad, belirtilen yilda yaninda Sehzade Mehmed de
olmak üzere büyük bir ordu ile Arnavutluga girerek Kocacik hisarini zapt eder. Fakat
kisa bir müddet sonra Sirp Despotu Jorj Brankoviç'ten, Jan Hunyad'in Macar, Eflâk,
Bohemya ve Almanya'dan topladigi 90.000 kisilik bir ordu ile Tuna'yi geçip Sirp
topraklarina girmek üzere oldugu haberini alinca, Sofya'ya çekilerek ordusunu yeniden
düzene sokar. Buradan güney yolu ile Kosova ovasina gelerek düsmanini savasa mecbur
eder.
HAKIMIYET VE MORA SEFERI
Yildirim Bâyezid
zamaninda Osmanli nüfuzu altina girmis olan Mora, Ankara Muharebesi'nden sonra
baglantidan kurtulmustu. Mora'nin büyük bir kismi Bizans'a aitti. Eskiden beri
imparatorun oglu veya kardesleri bu yarimadada "Despot" adi ile müstakil birer
hükümdar gibi hüküm sürerlerdi. Mora Despotu olan Konstantin (1448'den itibaren
Bizans Imparatoru), Segedin muahedesini kabul etmek zorunda kalan Sultan Murad'in,
hükümdarliktan çekilmesi üzerine durumu kendi lehine müsait görerek Teb, Beotya ve
Pindos taraflarini ele geçirerek Mora'nin müdafaasi için faaliyetlere girismisti. O,
bununla da yetinmeyerek Osmanli taraftan olan Atina prensi II. Nerio Acciajoli'yi de
kendisiyle birlesmeye zorlamisti. Kuzeyden gelebilecek bir Osmanli hücumuna karsi,
Gördes ile Korent denilen ve karadan Mora'nin kapisi durumunda bulunan dar geçidi
(berzah) saglamlastirmisti. Böylece Mora, Osmanlilara karsi yeniden tahkim edilmis
oluyordu. Mora seferinin sebebi de Padisahin bu tahkimattan süphelenmesi idi.
Osmanlilarin, nüfuzlari altindaki Mora'dan vaz geçmeleri mümkün degildi. Çünkü
Yunanistan fütuhatinin tamamlanmasi, Mora'ya hâkim olmakla mümkündü. Öyle
anlasiliyor ki Osmanlilar'in güttükleri siyasî hedef, Tuna'nin güneyinde, kendi
yönetimlerinde olmayan bir toprak parçasi birakmamakti.
Daha önce de temas edildigi gibi
Varna savasindan önce Papa donanmasinin Çanakkale Bogazini kapatmasi ve Macaristan
Krali'nin Varna'ya kadar gelmesi, bütün Hiristiyan dünyasina oldugu gibi Kostantin'e de
cesaret vermisti. O da digerleri gibi Osmanlilar'in Varna'da tamamen perisan olacaklarini
ve artik Balkanlari tamamiyle terk edeceklerine inaniyordu. Bu yüzden de Osmanlilar'a ait
bazi yerleri almisti. Sultan Murad, Varna zaferini kazandiktan sonra, Kostantin'in isgal
ettigi yerleri geri vermesini istemis ise de uygun bir cevap alamamisti. Bu yüzden
Mora'nin tekrar nüfuz altina alinmasi gerekiyordu.
Sultan Murad, Mora seferinden önce
bölgeyi ve insanlarini taniyan akinci komutanlarindan Pasa Yigitoglu Gazi Turahan Bey'den
buranin askerî, siyasî ve etnografik durumu hakkinda tafsilatli bilgi alir. Sultan
Murad, gereken bilgiyi aldiktan sonra Turahan Bey'in akinci kuvvetlerini Mora'nin fethi
ile görevlendirir. Korent kalelerini elde edebilmek için çok miktarda top mermisine
(gülle) ihtiyaç vardi. Bes kaleyi birden vurabilmek için develerle buraya bakir nakl
edilerek toplar dökülür. Serez'de toplanan Osmanli kuvvetleri, süratli bir
yürüyüsle 8 Ramazan 850 (27 Kasim 1446)'da Korent (Korintos) berzahini kapayan
Hexamilion (Kesmehisar) surlari önüne gelirler. Top atesiyle baslayan savasa bizzat
Sultan Murad da katilir. Onun basinda bulundugu asil ordunun gayreti ile kale Aralik
ayinin onunda zapt edilir. Osmanlilar'daki topçulugun ilerlemesi sayesinde on üç günde
surlar delinmis ve Osmanli ordusu bu deliklerden içeri girip kaleyi zapt etmisti.
Korent'in düsmesi ile Mora'nin kapilari yeniden Türklere açilmis oldu. Osmanlilar'ca
Balyabadra adi verilen Mora'nin merkezi ve en büyük sehri Petras, tekrar feth edildi.
Mora'nin kapisi olan bu yerler alininca bir koldan Padisah, diger koldan da Turahan
harekete geçerler. Bunun üzerine Despot Konstantin, tarihçi Halkondilas'i elçi olarak
Sultan Murad'a gönderir. Elçi, haber iletmesin diye baslangiçta tevkif edildiyse de
sonunda serbest birakilir. Konstantin de senede belli bir miktar vergi vermeyi kabul eder.
Ayrica Korent berzahi (geçit) kendisine yiktirilir. Sonuç olarak Osmanlilar'a karsi
tecavüzlerde bulunan Despot Konstantin ile kardesi Thomas, tekrar Osmanli tabiiyetini
tanimak zorunda kalirlar. Bu basaridan sonra Edirne'ye dönen Sultan Murad, buradan
getirdigi esirleri Anadolu'ya nakl ettirip, oradan da bu bölgeye Müslüman Türkleri
getirtmek suretiyle nüfus mübadelesi yapmisti.
Eflâk Voyvodasi Vlad Drakul,
Sultan Murad'in Mora isini basarili bir sekilde sonuca baglayip Edirne'ye döndügünü
görünce, onunla anlasmak ister. Fakat Yanko tarafindan öldürülür. Öte yandan daha
önce Osmanli ordusundan kaçtigini belirttigimiz Arnavut Iskender Bey, Papa ve Macar
Krali ile temaslarda bulunup Arnavutluk yolu üzerindeki Kocacik hisarini ele geçirmisti.
Morava savasi sirasinda ordudan kaçip bozgunluga baslamasi, Kroya sancagina tayin
edildigine dair sahte bir ferman uydurup Kroya (Akçahisar)'ya girip hisardaki Osmanli
askerinin tamamini uykuda iken kiliçtan geçirmesi, tekrar Hiristiyanliga dönmesi ve
Papadan yardim görmesi gibi hareketleri yüzünden ortadan kaldirilmasi gerekiyordu.
Iskender Bey, aldigi yardimlar sonucunda kazandigi bazi basarilarina güvenerek
Venedikliler'le de bozusur. Osmanlilar bunu iyi degerlendirerek 1448 yazinda bir taarruza
karar verirler. Gerçekten de Sultan Murad, belirtilen yilda yaninda Sehzade Mehmed de
olmak üzere büyük bir ordu ile Arnavutluga girerek Kocacik hisarini zapt eder. Fakat
kisa bir müddet sonra Sirp Despotu Jorj Brankoviç'ten, Jan Hunyad'in Macar, Eflâk,
Bohemya ve Almanya'dan topladigi 90.000 kisilik bir ordu ile Tuna'yi geçip Sirp
topraklarina girmek üzere oldugu haberini alinca, Sofya'ya çekilerek ordusunu yeniden
düzene sokar. Buradan güney yolu ile Kosova ovasina gelerek düsmanini savasa mecbur
eder.
