SIRBISTAN VE
GÜVERCINLIK KALESI MESELESI
Sirbistan, Birinci
Kosova muharebesinden beri Osmanlilar'in nüfuzu altinda idi. Ankara muharebesinden sonra
Sirbistan himayeden çikmamakla beraber kendi lehine bazi tavizler elde etmisti. Kosova
muharebesinde öldürülen Lazar'in yerine Stefan Lazareviç (1389-1427) Sirp despotluguna
getirildi. Stefan Lazareviç, Temmuz 1427 senesinde evlad birakmadan ölünce onun yerine
kiz kardesinin oglu Jorj Brankoviç, Sirp despotu oldu. Osmanli tarihlerinde Vilk
(babasinin adi Vulk) oglu diye bahs edilen Jorj Brankoviç'in Sirp despotu olur olmaz bazi
kalelerini Macarlara terk etmesi, Osmanlilar ile Sirp ve Macarlar arasinda bazi
çatismalarin çikmasina sebep oldu. Bu adam, selefi ve Osmanli dostu olan Lazareviç'in
gütmekte oldugu siyaseti terk ederek gerektiginde Osmanlilar'a karsi kendini müdafaa
etmek ve Türk taarruzlarini kuzeye yani Macaristan'a geçirmemek için hem Alman
Imparatoru hem de Macaristan Krali olan Sigismond'a kendi topraklarindan bazi mühim
yerleri vermisti. Bu yerlerden birisi de Sirplarin merkezi olan Semendire ile Orsova
arasinda ve Tuna nehri kenarindaki Golumbaç (Kolombaç) idi. Osmanlilar buraya
"Güvercinlik" diyorlardi. Halbuki eski despot Stefan Lazareviç, ölmeden önce
burayi on iki bin duka altin borcuna karsilik "boyar" yani beylerinden birisine
rehin olarak vermisti. Belgrad'i isgal eden Sigismond, parayi ödemeden Kolombaç'i da
almak isteyince, boyar kaleyi Osmanlilar'a terk etti
Sigismond'un, Macaristan'a açilan
yollar üzerinde önemli ve stratejik bir mevkide bulunan Güvercinligi zorla almak
istemesi üzerine Sultan Murad, kalenin müdafaasina kosar. Macadar bir basari elde
edemedikleri gibi Sigismond da ölüm tehlikesi geçirerek bir fedaisi sayesinde zor
kurtulmustu. Sigismond, muvaffak olamayinca Osmanlilarla anlasmak zorunda kalir ve
Güvercinlik'in Osmanlilar'a geçmesini kabul eder.
Belgrad'in Macarlara verilmesi
üzerine hükümet merkezini daha önce Semendir'e nakl etmis olan Jorj Brankoviç,
Sigismond'un basarisiz oldugunu görünce ondan ümidini keserek Osmanlilar'la anlasmaya
çalisir. Varilan anlasmaya göre o, her sene Osmanli hazinesine elli bin duka altin
vermeyi, Macarlarla münasebetlerini kesmeyi ve padisah istedigi zaman Osmanli ordusuna
asker göndermeyi kabul eder.
Sultan Murad, Edirne'ye döndügü
zaman hükümdarlara nâmeler göndererek yeni fetihlerini bildirir. Güvercinlik ve
Krusevaç gibi kalelerin ele geçirilmesiyle Osmanli sinirlari, Sirbistan'in kuzeyinde
yeni gelismeler kayd etmisti. Güvercinlik, Macaristan'a açilan yollar üzerinde oldugu
gibi bilhassa Sirbistan'in müdafaa ve elde tutulmasina yarayacak bir mevki isgal
ediyordu. Onun içindir ki, zaptindan on alti yil sonra Segedin muahedesi yapilirken
Güvercinlik üzerinde bir hayli durulacaktir. Macaristan bakimindan çok önemli bir üs
olarak kabul edildigi için burasi, her firsatta Macarlar tarafindan gözetlenecektir.
Hatta Fatih Sultan Mehmed, 1473 senesinde Uzun Hasan'a karsi sefere giderken Macar elçisi
Padisahin ve dolayisiyla Osmanlilarin bu müskül durumundan yararlanarak Güvercinlik'in
terkini veya kalesinin yikilmasini isteyecektir.
GÜVERCINLIK KALESI MESELESI
Sirbistan, Birinci
Kosova muharebesinden beri Osmanlilar'in nüfuzu altinda idi. Ankara muharebesinden sonra
Sirbistan himayeden çikmamakla beraber kendi lehine bazi tavizler elde etmisti. Kosova
muharebesinde öldürülen Lazar'in yerine Stefan Lazareviç (1389-1427) Sirp despotluguna
getirildi. Stefan Lazareviç, Temmuz 1427 senesinde evlad birakmadan ölünce onun yerine
kiz kardesinin oglu Jorj Brankoviç, Sirp despotu oldu. Osmanli tarihlerinde Vilk
(babasinin adi Vulk) oglu diye bahs edilen Jorj Brankoviç'in Sirp despotu olur olmaz bazi
kalelerini Macarlara terk etmesi, Osmanlilar ile Sirp ve Macarlar arasinda bazi
çatismalarin çikmasina sebep oldu. Bu adam, selefi ve Osmanli dostu olan Lazareviç'in
gütmekte oldugu siyaseti terk ederek gerektiginde Osmanlilar'a karsi kendini müdafaa
etmek ve Türk taarruzlarini kuzeye yani Macaristan'a geçirmemek için hem Alman
Imparatoru hem de Macaristan Krali olan Sigismond'a kendi topraklarindan bazi mühim
yerleri vermisti. Bu yerlerden birisi de Sirplarin merkezi olan Semendire ile Orsova
arasinda ve Tuna nehri kenarindaki Golumbaç (Kolombaç) idi. Osmanlilar buraya
"Güvercinlik" diyorlardi. Halbuki eski despot Stefan Lazareviç, ölmeden önce
burayi on iki bin duka altin borcuna karsilik "boyar" yani beylerinden birisine
rehin olarak vermisti. Belgrad'i isgal eden Sigismond, parayi ödemeden Kolombaç'i da
almak isteyince, boyar kaleyi Osmanlilar'a terk etti
Sigismond'un, Macaristan'a açilan
yollar üzerinde önemli ve stratejik bir mevkide bulunan Güvercinligi zorla almak
istemesi üzerine Sultan Murad, kalenin müdafaasina kosar. Macadar bir basari elde
edemedikleri gibi Sigismond da ölüm tehlikesi geçirerek bir fedaisi sayesinde zor
kurtulmustu. Sigismond, muvaffak olamayinca Osmanlilarla anlasmak zorunda kalir ve
Güvercinlik'in Osmanlilar'a geçmesini kabul eder.
Belgrad'in Macarlara verilmesi
üzerine hükümet merkezini daha önce Semendir'e nakl etmis olan Jorj Brankoviç,
Sigismond'un basarisiz oldugunu görünce ondan ümidini keserek Osmanlilar'la anlasmaya
çalisir. Varilan anlasmaya göre o, her sene Osmanli hazinesine elli bin duka altin
vermeyi, Macarlarla münasebetlerini kesmeyi ve padisah istedigi zaman Osmanli ordusuna
asker göndermeyi kabul eder.
Sultan Murad, Edirne'ye döndügü
zaman hükümdarlara nâmeler göndererek yeni fetihlerini bildirir. Güvercinlik ve
Krusevaç gibi kalelerin ele geçirilmesiyle Osmanli sinirlari, Sirbistan'in kuzeyinde
yeni gelismeler kayd etmisti. Güvercinlik, Macaristan'a açilan yollar üzerinde oldugu
gibi bilhassa Sirbistan'in müdafaa ve elde tutulmasina yarayacak bir mevki isgal
ediyordu. Onun içindir ki, zaptindan on alti yil sonra Segedin muahedesi yapilirken
Güvercinlik üzerinde bir hayli durulacaktir. Macaristan bakimindan çok önemli bir üs
olarak kabul edildigi için burasi, her firsatta Macarlar tarafindan gözetlenecektir.
Hatta Fatih Sultan Mehmed, 1473 senesinde Uzun Hasan'a karsi sefere giderken Macar elçisi
Padisahin ve dolayisiyla Osmanlilarin bu müskül durumundan yararlanarak Güvercinlik'in
terkini veya kalesinin yikilmasini isteyecektir.
